W społeczeństwie znajduje się wiele osób pozostawionych często samym sobie, a w znacznym stopniu potrzebujących pomocy drugiego człowieka. W szczególności będą to osoby z niepełnosprawnością oraz ludzie starsi. W niemal każdym środowisku można też znaleźć osoby, które wykraczają poza wskazane grupy, a mianowicie chodzi o te zmagające się z chorobami psychicznymi lub zupełnie do społeczeństwa niedostosowane. Wspomniane problemy w życiu niosą ze sobą kłopoty z utrzymaniem pracy, ale nie tylko. Zgodnie z przewidywaniami w najbliższych latach osób starszych, niepełnosprawnych, jak i obarczonych problemami psychicznymi może być procentowo coraz więcej, dlatego warto byłoby się zastanowić się nad sposobami, dzięki którym ich jakość życia będzie mogła zostać zachowana na dostatecznie dobrym poziomie. Z pomocą przychodzi wiedza o terapii zajęciowej, jak i innych metodach pomocy osobom potrzebującym. Przyjrzyjmy się jej zatem wspólnie.
Co to właściwie jest terapia zajęciowa?
Terapią nazywamy działanie, które przynosi pozytywny skutek w zakresie leczenia lub towarzyszy procesom leczniczym. Zajęcie natomiast będzie czynnością, która ma jakiś cel. Terapia zajęciowa będzie wspomagającą w zakresie rehabilitacji i leczenia zaburzeń psychicznych, poznawczych lub niepełnosprawności fizycznej. Celem podejmowania się terapii zajęciowej jest pomoc pacjentom w wykonywaniu czynności dnia codziennego, przeciwdziałaniu bierności podczas choroby (ponieważ aktywność wspomaga leczenie) oraz w zwiększeniu poczucia własnej wartości. Pierwsze warsztaty terapii zajęciowej zaczęto tworzyć na początku lat 90 ubiegłego wieku. Miały służyć aktywizacji osób niezdolnych do pracy zarobkowej. Od tego czasu dziedzina ta i popularność terapii zajęciowej znacznie wzrosły.
Rodzaje terapii zajęciowej.
Terapia zajęciowa jest bardzo rozległym zagadnieniem, ponieważ niemal wszystko, co konstruktywne, może stać się obiektem pracy w ramach terapii. Głównie wyodrębnia się trzy główne rodzaje, na których opiera się działanie osoby potrzebującej, a jest to:
- Arteterapia, czyli terapia przez sztukę. Do tej dziedziny zaliczane są wszystkie metody, w których wykorzystywany jest walor twórczości, piękna lub opowiadania historii poprzez sztukę, czyli: rysunek (najpopularniejsza metoda), malarstwo, grafika, rzeźba, sztuki użytkowe (witraż, fusing, kolaż) itd. W skład tej terapii wejdą również metody, które nie będą oczywiste, ale czasem łatwiej przyswajalne przez ludzi z oporami do tworzenia plastycznego, takie jak: muzykoterapia, biblioterapia czy filmoterapia.
- Ergoterapia, czyli terapia przez pracę czy usprawnienie czynności wykonywanych w codzienności przez pacjenta. Do tej dziedziny zalicza się formy pracy jak: krawiectwo, garncarstwo, ceramikę, decoupage, stolarstwo, dziewiarstwo i wszystko inne, co można zaliczyć do prac ręcznych, ale też naukę przygotowywania posiłków albo czynności związanych z higieną. Celem pracy specjalisty będzie usamodzielnienie pacjenta.
- Socjoterapia, czyli praca w grupie, która wykorzystuje oddziaływania społeczne w leczeniu pewnych zaburzeń i niedostosowania. Najczęściej sprawdza się dla jednostek wycofanych społecznie lub przy pracy z trudną młodzieżą. Celem tego rodzaju terapii będzie włączenie różnego rodzaju osób do życia społecznego lub jeśli do tej pory nie miały dobrych wzorów wspólnego funkcjonowania w domu rodzinnym – to nauka współdziałania z innymi.
„Człowiek został stworzony dla człowieka, aby człowiek pomagał człowiekowi.” – św. Ambroży
Można powiedzieć, że powyższe zawody najlepsze będą dla osób, które odczuwają powołanie do pomagania innym, a szczególnie tym potrzebującym. Zawody te zazwyczaj nie prowadzą do „zarabiania kokosów”, ale z pewnością mają w sobie misję, co może wnosić poczucie spełnienia i pokoju w sercu. Warto jednak pamiętać, że aby się szybko nie wypalić, jeśli wykonujesz albo chcesz wykonywać zawód pozwalający na ciągłe pomaganie innym – równie ważnym będzie dbanie o własny dobrostan psychiczny oraz wypoczynek.
Źródła:
Artykuł naukowy: „Warsztat terapii zajęciowej: geneza, rozwój, zadania, perspektywy”, Barbara Nieradko-Iwanicka, Janusz Iwanicki, Katedra i Zakład Higieny, Uniwersytet Medyczny w Lublinie i Regionalny Ośrodek Polityki Społecznej w Lublinie, 2010
